Sercu bliski Beskid Niski

Forum portalu www.beskid-niski.pl
Dzisiaj jest 29-03-2024 05:46

Strefa czasowa UTC+01:00




Nowy temat  Odpowiedz w temacie  [ Posty: 108 ]  Przejdź na stronę Poprzednia 14 5 6 7 8 Następna
Autor Wiadomość
Post: 06-05-2012 19:22 
Offline

Rejestracja: 07-11-2009 18:57
Posty: 2277
Byliśmy w okolicach Rymanowa Zdroju-już wracaliśmy, gdy zaczęło się mocno chmurzyć, a padać w okolicach Domaradza. To była wycieczka samochodowa, więc deszcz nam zbytnio nie zaszkodził. Pokazałem Rodzince cerkiew i cmentarz w Króliku Wołoskim i Daliowej oraz parę innych ciekawostek. Zajrzeliśmy też na krótko do Jaślisk. Ot taka przyjemna, niemęcząca wycieczka.


Na górę
Post: 08-05-2012 22:12 
Offline
Awatar użytkownika

Rejestracja: 14-04-2012 22:44
Posty: 316
Lokalizacja: Ostrów Wielkopolski
Dobry wieczór - jesteśmy (tzn.Ruda i ja) w tej chwili w Piwnicznej na super-kwaterze "U Uli", po noclegu w schronisku na Prehybie (wczoraj cały czas - od Rytra - towarzyszył nam deszcz), dzisiaj deszczu nie było ale za to była mgła i dopiero przy zejściu z Niemcowej (1001 m.npm) pogoda nieco się poprawiła. Gwiazdy na niebie zwiastują na jutro pogodę - może więc...? jutro chcemy odwiedzić Wierchomlę i spać w bacówce nad Wierchomlą, aby potem zejść do Krynicy i na nocleg do Tylicza. A potem - to już tylko LACKOWA i zejście do Wysowej. Mam nadzieję, że nam się to uda.
W sieci przeczytałem, że Wierchomla była najdalej na zachód wysuniętą wsią, zamieszkałą przez Łemków. Ot, i przyczynek mojej tu bytności.

_________________
"... Jeszcze nie czas swe marzenia do walizek kłaść,
jeszcze nie czas, by piosenki nasze śpiewał tylko wiatr..."


Na górę
Post: 08-05-2012 22:54 
Offline
Awatar użytkownika

Rejestracja: 16-05-2011 15:05
Posty: 315
Jeszcze Ruś Szlachtowska bardziej na zachód


Na górę
Post: 08-05-2012 23:23 
Offline
Awatar użytkownika

Rejestracja: 14-04-2012 22:44
Posty: 316
Lokalizacja: Ostrów Wielkopolski
Tak, zgadza się - i Ruś Szlachtowska - stąd nazwa Prehyba (przełęcz).

_________________
"... Jeszcze nie czas swe marzenia do walizek kłaść,
jeszcze nie czas, by piosenki nasze śpiewał tylko wiatr..."


Na górę
Post: 09-05-2012 06:40 
Offline
Administrator
Awatar użytkownika

Rejestracja: 18-09-2004 19:47
Posty: 2026
Lokalizacja: Rabka
A nie, bo Osturnia.
A Prehyby są w całych Karpatach od Dunaju po Olze.

btw, żeby było w temacie to o szóstej rano było +2C

_________________
"Nasze piwo jest zdrowe".
Browar Grybow.


Na górę
Post: 09-05-2012 15:56 
Offline
Awatar użytkownika

Rejestracja: 14-04-2012 22:44
Posty: 316
Lokalizacja: Ostrów Wielkopolski
O Wierchomli przeczytałem w Int., że "była to najdalej wysunięta na zachód miejscowość, którą zamieszkiwali Łemkowie" oraz "od W. na wschód przez ok.130 km po dolinę Osławy mieszkali Łemkowie". BAKER poprawił mnie, że zapomniałem o Rusi Szlachtowskiej. Oczywiście,przyznałem mu rację, wspominając Prehybę (czyli przełęcz) jako potwierdzenie łemkowskiego znaczenia. A cóż mówi Wikipedia ? Otóż "nazwa Prehyba (pocz.Perehyba) jest to zruszczona przez Rusinów, zam.Ruś Szlachtowską, nazwa słowacka i oznacza PRZEŁĘCZ, najpierw dot.hali dopiero później przeniesiona została na szczyt" (a chodzi o schronisko "Na Prehybie", gdzie na pocz.lat 80-tych byłem na obozie narciarskim).
"Osturnia" - pierwsze słyszę - z rosyjskiego przełęcz to "pieriewał", więc bardzo zbliżone do "prehyba".
I kto ma rację ?

_________________
"... Jeszcze nie czas swe marzenia do walizek kłaść,
jeszcze nie czas, by piosenki nasze śpiewał tylko wiatr..."


Na górę
Post: 09-05-2012 17:47 
Offline

Rejestracja: 07-02-2007 18:51
Posty: 677
@Andy500. Osturnia to nie przełęcz, a wieś na Słowacji. Najbardziej na zachód położona miejscowość zamieszkała przez Łemków.
Wikipedii nie zawsze można wierzyć.

Przehyba; słow. priehyba; łemkowskie prehyba. Jest to termin topogr. występujący na dużym obszarze Karpat Zach. (także w Tatrach) w nazwach geograficznych. Pomijając narazie nazwy stworzone w ostatnich latach przez autorów przewodników tur. i tatern., takie nazwy geogr. w obrębie Polski występują od dawna w Beskidzie Niskim i Sądeckim (m.in. na Łemkowszczyźnie), w Pieninach i Gorcach (Prehyba, Prehybka, Przehyba, Przehybka, Przechyba itp.) oraz na Żywiecczyźnie (Przegib, Przegibek, Przehybek itp). W obrębie Słowacji nazwy takie występują na terenie Łemkowszczyzny (Prehyba itp.), najczęściej w środk. Słowacji (na pn. i pd. od Hronu), na Liptowie i Orawie (Priehyba itp.) oraz w pn.-zach. Słowacji (Priehyb).
W Tatrach Słow. nazwa była rzadka występując jedynie na Krywaniu i dalej na zach., jako jedna z nazw Zaworów i Banikowskiej Przełęczy oraz jako przełęcz pod Siwym Wierchem.
Z dotychczasowych badań wynika, że nazwa Priehyba powstała i rozpowszechniła się chyba najpierw w środk. Słowacji, potem przewędrowała na Łemkowszczyznę, gdzie przybrała ruską postać Prehyba. Stamtąd rozprzestrzeniła się ku zach.: w Beskid Sądecki, Pieniny i Gorce, gdzie ruska Prehyba spolszczyła się częściowo na Przehyba. Z pn.-zach. Słowacji (Priehyb) nazwa przedostała się na Żywiecczyznę i tu została spolszczona na Przegib itp.
Według słowników języka słow. termin priehyba oznacza przełęcz czy siodło górskie (horské sedlo ). To określenie słownikowe jest nieprecyzyjne i błędnie uogólniające, gdyż przełęcze górskie mają różny kształt i charakter, wskutek czego różne synonimy słowa przełęcz (siodło, szczerba, karb, wrota, brama, przehyba, przechód, ławka itp., i tak samo w języku słow.) nie dotyczą wszystkich przełęczy lecz tylko niektórych ich typów.Otóż na całym obszarze swego dawnego występowania termin topogr. przehyba (priehyba, prehyba) i nazwa geogr. Przehyba (Priehyba, Prehyba itp.) oznacza nieraz formację podobną do przełęczy lub siodła, ale nie typową dla tych ostatnich. Jeżeli jest to formacja siodłowata, to zwykle płytka, ale nigdy ostro wcięta przełęcz w skalistej grani. Bywa to polana na grzbiecie górskim bez wcięcia typowego dla przełęczy. Czasem jest to po prostu miejsce na łagodnie wznoszącym się grzbiecie, gdzie następuje jego spiętrzenie.Na mapach i w literaturze nazwa geogr. Przehyba bywa przesunięta ze swego właściwego położenia na sąsiednie wzniesienie lub garb (jak to się stało w Tatrach z nazwami Niżnia i Wyżnia Przehyba na Krywaniu), albo nawet na sąsiedni szczyt, polanę czy też las.W nowszych pol. przewodnikach tatrz. przybyło kilka nazw z członem Przehyba, utworzonych przez autorów tych przewodników (inspiracją były Przehyby na Krywaniu). W jednym ze słow. przewodników tatern. namnożyło się nowych nazw z członem priehyba, gdyż autor (twórca owych nazw) niewłaściwie zrozumiał, że takie określenie jest odpowiednie dla każdego rodzaju przełęczy czy przełączki w Tatrach Wysokich. Takie nowe nazwy nie mają nic wspólnego z oryginalnym nazewnictwem ludowym.

Lit. - Wacław Fedorowicz: Prehyba i Przegibek. "Karpaty" 1976-77, nr 1-2.


Na górę
Post: 09-05-2012 18:44 
Offline

Rejestracja: 08-05-2008 11:00
Posty: 850
Lokalizacja: Biała Chorwacja
HM pisze:
A nie, bo Osturnia.

A nie, bo Łapsze Wyżne i Jurgów. Historycznie rzecz jasna.


Na górę
Post: 09-05-2012 19:45 
Offline
Awatar użytkownika

Rejestracja: 14-04-2012 22:44
Posty: 316
Lokalizacja: Ostrów Wielkopolski
Witam - @HM = pardon za nieporozumienie:-)
@humanitas = dzięki za rozwinięcie hasła "prehyba" :-)


Na górę
Post: 10-05-2012 22:40 
Offline
Awatar użytkownika

Rejestracja: 14-04-2012 22:44
Posty: 316
Lokalizacja: Ostrów Wielkopolski
Temp.w dniu dzisiejszym na Jaworzynie Krynickiej ok.g.17-tej +24st.C :-) A wzięliśmy się tam, bo "nie było miejsca w bacówce n/Wierchomlą"- był rajd AGH - pozostało nam (po zjedzeniu pysznego obiadu) pomaszerować dalej i w ten sposób znaleźliśmy się po przejściu wspomnianej Jaworzyny w Krynicy w willi "Krys".

_________________
"... Jeszcze nie czas swe marzenia do walizek kłaść,
jeszcze nie czas, by piosenki nasze śpiewał tylko wiatr..."


Na górę
Post: 11-05-2012 06:56 
Offline
Awatar użytkownika

Rejestracja: 21-09-2004 09:16
Posty: 211
Lokalizacja: Chorzów
Kwestia czy Rusini Spiscy, którzy zamieszkują wioski na słowackim Spiszu w tym i Osturnię to są Łemkowie czy też nie.
Sami siebie tak nie nazywają.

Z tego co czytałam jest to kwestia sporna i autorytety naukowe się spierają.
Ja zaś za mało wiem, żeby mieć na ten temat własne sprecyzowane zdania.
Nawę "Rusin Szlachtowscy" utworzył i promował (jeśli można to tak nazwać) prof. Roman Reinfuss.

W każdym razie niewątpliwie osadnictwo na terenach Jaworek, Czarnej i Białej Wody oraz Szlachtowej przyszło z południa, ze wsi położonych za grzbietem Małych Pienin, gdzie do dziś mieszkają Rusini.

Byłam w Osturni po raz pierwszy pod koniec lat 70 XX w., wtedy to była klasyczna "zabita dechami" wieś, z licznymi domami drewnianymi. Teraz niczym się nie różni od innych wsi słowackich.


Ostatnio zmieniony 11-05-2012 07:01 przez Basia Z., łącznie zmieniany 1 raz.

Na górę
Post: 11-05-2012 10:07 
Offline
Administrator
Awatar użytkownika

Rejestracja: 18-09-2004 19:47
Posty: 2026
Lokalizacja: Rabka
Autorytety mają tendencję do kreowania nowych tworów, albo nazywania po swojemu już istniejących - takie zboczenie badaczy, żeby coś po sobie zostawić dla potomności. Nie przywiązywałbym do tego większej wagi.

Rusini Spiscy to nie Łemkowie, podobnie jak Łemkowie sprzed stu lat to też nie Łemkowie - stosując kryteria samookreślenia.
Łemkowie to nazwa niezbyt stara, stosowana (najpierw przez polskich sąsiadów, potem przez samych zainteresowanych) dla określenia Rusinów zamieszkujących zwarty obszar po północnej stronie Karpat na zachód od Solinki/Wielkiego Działu. Ci sami Rusini tworzyli zwarty obszar osadnictwa po stronie południowej - tam nazwa Łemko się nie przyjęła - ale to dalej Ci sami Rusini.

Wg. mnie to tylko kwestia nazewnictwa Łemkowie - Rusini, bo inaczej musielibyśmy wyodrębnić w jakiś sensowny sposób grupę Łemków mieszkających pomiędzy Bojkami a Popradem, tylko na północ od Karpat - a nie wiem czy tak się da. (pomijając takie niuanse jak ilośc dziurek w pasie, czy piór w kapeluszu ;) )

_________________
"Nasze piwo jest zdrowe".
Browar Grybow.


Na górę
Post: 11-05-2012 15:16 
Offline
Administrator
Awatar użytkownika

Rejestracja: 18-09-2004 19:47
Posty: 2026
Lokalizacja: Rabka
kabir pisze:
HM pisze:
A nie, bo Osturnia.

A nie, bo Łapsze Wyżne i Jurgów. Historycznie rzecz jasna.


Słyszałem coś o osadnictwie Ruskim w Rzepiskach i Jurgowie, ale tylko wzmiankowo. Napisz coś więcej.

_________________
"Nasze piwo jest zdrowe".
Browar Grybow.


Na górę
Post: 11-05-2012 20:09 
Offline

Rejestracja: 08-05-2008 11:00
Posty: 850
Lokalizacja: Biała Chorwacja
Nawet nieźle opisane w książce prof. Trajdosa "Z dziejów wsi i parafii Zamagurza Spiskiego", wyd. Związek Polskiego Spisza, Nowy Targ 2011. Szczególnie Łapsze Wyżne, no bo tam była cerkiew. Nieco słabiej Jurgów, tyle tylko, że założony w 1546 r. przez grupę pasterzy ruskich pod kierownictwem Jurga (Jurka) z Frankowej. W XVII w. skład etniczny Jurgowa uległ zmianie, napłynęli bowiem polscy osadnicy z Białki. Między 1696 a 1700 r. Jurgów został przyłączony do parafii rz.-kat. w Łapszach Wyznych, co zdaniem Trajdosa, ostatecznie zadecydowało o asymilacji ruskich mieszkańców. O Łapszach W. jest znacznie więcej (właśnie dzięki cerkwi), dużo by pisać, ale sprawa zaniknięcia rusińskiej wspólnoty wyglądała inaczej, niż w Jurgowie - wskutek niesnasek z napływającymi od strony Łapsz Niżnych polskimi osadnikami rusińscy mieszkańcy "odeszli". Trajdos dowodzi, że nastąpiło to ok. 1655 roku i wiązało się z przejęciem cerkwi przez rzymskich katolików (parafia w Niedzicy).


Na górę
Post: 11-05-2012 22:22 
Offline
Awatar użytkownika

Rejestracja: 16-05-2011 15:05
Posty: 315
Coś może więcej profesor pisze o odejściu z Łapsz rusinów? BO niestety jak dotąd udało mi się tylko i wyłącznie usłyszeć o samym fakcie zaistnienia wydarzenia. Żadnych szczegółów.


Na górę
Wyświetl posty nie starsze niż:  Sortuj wg  
Nowy temat  Odpowiedz w temacie  [ Posty: 108 ]  Przejdź na stronę Poprzednia 14 5 6 7 8 Następna

Strefa czasowa UTC+01:00


Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 29 gości


Nie możesz tworzyć nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów

Szukaj:
Przejdź do:  
cron
Technologię dostarcza phpBB® Forum Software © phpBB Limited
Polski pakiet językowy dostarcza Zespół Olympus.pl