Sercu bliski Beskid Niski

Krzysztof Nowiński, Zabytki w polskim krajobrazie. Przewodnik, Warszawa 2001, s. 24-25: "Większa część wsi opustoszała, szczególnie w rejonie przygranicznym. Trzeba dodać, że wiele z nich spłonęło w czasie walk, np. w okolicy Gorlic UPA spaliła ponad 30 wsi".

Taki ustęp dzisiaj znalazłem przeglądając rzeczoną pozycję wydaną niemal ćwierć wieku. Nie jestem ekspertem od UPA, ale jakoś do tej pory nie słyszałem o płonących wsiach w (nawet szeroko rozumianym) rejonie Gorlic będących efektem działań zbrojnego ramienia OUN. Działania UPA kojarzą się raczej w kontekście Beskidu Niskiego z jego wschodnią częścią (najbardziej znany epizod to chyba Jasiel i będący pamiątką tamtych wydarzeń pomnik wopistów obok obecnego pola namiotowego). Jak wiadomo, Gorlice leżą w zachodniej części BN...

Ktoś może skomentować treść cytatu?

PS Ciekawostka - przytoczony wyżej fragment znajduje się w rozdziale zatytułowanym... "Bieszczady"

_________________
"Historia to świadek czasów, światło prawdy, żywa pamięć, zwiastunka przyszłości" (Tytus Liwiusz)

Nie doczekawszy się odpowiedzi na tym forum, zadałem identyczne pytanie na innym. Znalazła się kompetentna osoba, która wszystko wyjaśniła. Zainteresowanym podaję link i życzę owocnej lektury
https://www.dws.org.pl/viewtopic.php?f= ... 2#p2023652

_________________
"Historia to świadek czasów, światło prawdy, żywa pamięć, zwiastunka przyszłości" (Tytus Liwiusz)

Zbierałem się żeby Ci odpisać, ale zawsze coś mnie odciągało od klawiatury.
Generalnie - mniej/więcej się zgadza z tym co Ci tam odpisał user Sienko. Z uwagami, że tych oddziałów UPA i OUN było w okolicy sporo więcej i temat na długie pogawędki - ale nie o to pytałeś. Co do samego palenia wsi - Powszechną praktyką było palenie przez oddziały ukraińskie wsi po wysiedleniu. Zarówno w wyniku akcji tzw. deportacyjnej, jak i po Akcji Wisła. Tu kwestia ram geograficznych okolicy Gorlic, ale żeby się uzbierało kilkadziesiąt spalonych wsi, to te okolice musiały by sięgać po co najmniej Solinkę, a może i San. W wyniku walk z podziemiem wsie nie płonęły. Może jakieś pojedyncze zabudowania.

_________________
"Nasze piwo jest zdrowe".
Browar Grybow.

To oczywista bzdura. Były dwa rajdy UPA przez zachodnią Łemkowszczyznę, przy czym pierwszy miał charakter rozpoznawczy. W trakcie drugiego doszło do kilku incydentów, m.in. ataku na posterunek MO w Gładyszowie, upamiętniony "utrwalaczem". Tutaj więcej:
https://www.academia.edu/download/54499752/selection.pdf

2. W czasie walk wsie nie płonęły, bo UPA była przeciwna przesiedleniom dotychczasowych mieszkańców i zasiedleniem tych wsi "obcymi".
W tym czasie UPA była sprzymierzeńcem Łemków. Płonęło wiele wsi, ale wcześniej, podczas działań wojennych.
1. Inaczej miało być/było po przesiedleniach.
W instrukcji wydanej w końcu 1947r. przez Jarosława Stanucha, kierownika OUN na Polskę napisano
„wsie wysiedlone należy palić, szczególnie zaś położone przy szosach i te, które mogły zostać
wykorzystane przez wroga. Palić należy szybko, ażeby tam nie przesiedlano” band
pepeerowskich”. Nie należy jednak palić wszystkich budynków, żeby przesiedleni mieli do
czego wracać”.

Czy te wytyczne realizowano w rejonie Gorlic? To trzeba głębiej pogrzebać.

Nie realizowano, bo tutaj nie było UPA. Inaczej niż w Bieszczadach, gdzie UPA i Wojsko Polskie paliło wsie, w Gorlickiem zabudowania były potrzebne, bo miały być zasiedlone przez Polaków.