szymon NGK Magurycz pisze:
Ogólnie do mitów należy zaliczyć "zasięg" Bartnego... Mit ów powstał za sprawą Tadeusza Łopatkiewicza, bo to on pokusił się o rzetelne opracowanie działalności kamieniarzy z Bartnego i okolic, co nie zmienia faktu, że istniało wiele innych ośrodków...
Hmmm... Jaki mit Szymonie? Gdzie to ja ten mit zawarłem? Raz jeden tylko wspomniałem (30 lat temu) o wschodnim zasięgu wyrobów z Bartnego, mając na uwadze krzyż przydrożny z Polan.
A Bartne nie potrzebuje żadnej mitomanii, bo było największym kamieniarskim środkiem na Łemkowszczyźnie, i to od początku. Dość przypomnieć, że w połowie XVIII wieku kamieniarze z Bartnego płacili królowi większy podatek, niż wszyscy łącznie rzemieślnicy Biecza. To o czymś przecież świadczy... Dlaczego akurat na Bartne padło - a! to osobny problem, mam swą hipotezę w tej kwestii i ma ona mocne odniesienia w zapleczu surowcowym dla tej wsi, o czym już mówiłem, pisałem, a co wciąż jeszcze sobie badam (tydzień temu spędziłem cały dzień w kamieniołomach na Maguryczu)
W książce swej (
Мала сакральна архітектура на Лемківщині, (
The Small Sacral Architecture in Lemkivshchyna), Nowy Jork 1993, ss. 490, wyd. The Lemko Research Foundation New York, Library of Congress Catalog Card Number: 93-78882) także nie samym Bartnem się zajmowałem. Zawarłem tam przecież omówienia działalności kamieniarzy cechowych z Gorlic, Jasła i Krosna. Ponadto - ludowych kamieniarzy z okolic Rymanowa. Wspomniało się też coś o kamieniarskich wątkach Krempnej. Bo wszystkie te pracownie rzeźbiarskie są we wsiach Beskidu Niskiego reprezentowane. W 20 lat później Andrzej Stachowiak dodał do powyższego obszerną charakterystykę kamieniarstwa w Jaśliskach.
Odrębny mój artykuł -
Ośrodki kamieniarstwa ludowego na Łemkowszczyźnie Środkowej, „Polska Sztuka Ludowa", R. 30, 1985, nr 3-4, s. 177-186 - to znów nie samo Bartne, ale także Przegonina, Bodaki, Folusz.
Reasumując - Bartne na swój "mit", choć lepiej byłoby napisać - "sławę", zapracowało solidnie i nic, ani nikt, tego nie zmieni.
Pozdrawiam wszystkich w Międzynarodowym Dniu Zabytków